Kalmar və onun faydaları

417 baxış

Kalmar buğumayaqlılar sinfinə daxil olan molyusklardandır. Adətən kalmarların ölçüsü 0,25-0,5 metr uzunluğunda olur. Nadir hallarda iri ölçülü kalmarlara da rast gəlinə bilir. Ən iri kalmar 20 metr uzunluğunda olan onurğasız heyvan kimi qeydə alınıb.  Supermarketlərdə əsasən 800 qram çəkidə olan kalmarlara rast gəlinir. Bu zaman kalmarın yeyiləcək orqanları onun dərisi altında yerləşən çanağında gizlənir. Kalmarın əti xüsusi tünd dada və donmuş balıq iyini xatırladan iyə malik olur. Onu almamışdan əvvəl təzəliyinə diqqət yetirmək lazımdır. Təzə kalmar dərisinin rəngi çəhrayının açıq bənövşəyinə çaları rəngdə olur. Aldıqda isə təmizlənməmiş kalmar almaq məsləhət görülür. Onu bişirmək üçün təmizlədikdə isə çəkisini iki dəfə itirir. 100 qram kalmar ətinin qida dəyəri:
- Zülallar - 18 qr
- Yağlar - 2,2 qr
- Karbohidratlar - 2 qr
- Su - 76,5 qr
- Kalori - 92 kKal.
Kalmar əti insan orqanizminə faydalı olan ətlərdən hesab edilir. Onun tərkibində keyfiyyətli zülallar, B6, PP, C vitaminləri, doymamış yağ turşuları var. Kalmar ətində olan doymamış yağ turşuları orqanizmin qidasının balanslaşmasında rol oynayır. Kalmar molyuskunun ətində fosfor, dəmir, yod və s. elementlər var. Tərkibində çoxlu miqdarda olan arqinin və lizinə əsasən uşaq qidalarının tərkibində rast gəlmək olur. Bu ətin tərkibində xolesterin yoxdur.
Kalmar molyusku yemək ürək xəstəlikləri zamanı çox faydalıdır. Onun tərkibində olan kalium ürək əzələsinin möhkəmlənməsinə, ürəyin yaxşı işləməsinə səbəb olur. Miokard xəstəliklərindən əziyyət çəkənlərə kalmar yemək çox faydalıdır. Buna səbəb isə kalmar ətinin kalim və natriumla zəngin olmasıdır. Bu maddələr orqanizmdən artıq mayenin xaric edilməsinə və orqanizmdə əmələ gələn şişkinliklərin aradan qalxmasına səbəb olur. Kalmarı sıxaraq ondan əldə edilmiş şirəni müxtəlif qidaların üstünə əlavə edirlər. Bu şirə həmin qidaların xüsusi dada malik olmasına səbəb olur. Kalmar ətinin tərkibində taurin var. Bu qanda xolesterinin miqdarının azalmasına və antisklerotik təsirlərin aradan qalxmasına, arterial təzyiqin stimulyasiya edilməsinə səbəb olur. Kalmar ətində olan E vitamini və selen orqanizmdə eykozalent turşusunun artmasına səbəb olur. Bu maddə orqanizmdə ağır metal duzlarının xaric olmasına səbəb olur. Kalmar molyusku dietik qida hesab edilir və onun ətində orqanizm üçün zərərli olan yağ yoxdur.
Kalmar ətinin zərərli xüsusiyyətləri
Kalmar ətindən çox istifadə etmək sinir sistemində narahatçılıqların meydana çıxmasına səbəb olur. Kirli və ya zəhərli sularda yaşayan kalmarların ətində civə və ya qurğuşun zəhərlənmələrinə rast gəlmək mümkündür. Bu cür sularda böyüyən molyusklar orqanizm üçün zəhərli ola bilirlər. Duza qoyulmuş kalmar molyusku orqanizmdə su-duz mübadilə balansının pozulmasına səbəb olur.
Düzgün və qaydasında bişirilməmiş kalmar mədə-bağırsaq sisteminin fəaliyyətinin pozulmasına səbəb ola bilir.