Qara ciyər yağlanması nədir? - Həkim məsləhəti

587 baxış

Qastroenteroloq-hepatoloq Nazlı Qasımova
Tel: (055) 297 33 31
İnstaqram: dr_qatroenteroloq_hepatoloq
Facebook:   https://www.facebook.com/DrNazli-Qasi...

Qaraciyər yağlanması nədir?

Normada qaraciyərin bütün hüceyrələrində cüzi miqdarda lipidlər və yağlar var. Bunların miqdarı normadan artıq olarsa, qaraciyərdə yağlanma adlanan bir durum yaranır. Əgər qaraciyər hüceyrələrinin 5-10%-dən artığı yağlanırsa, qaraciyər yağlanması diaqnozu qoyula bilər. Yağ lipidlərinin miqdarı qaraciyər hüceyrələrinin içərisində artdıqca, hüceyrələr zədələnir, qaraciyərdə müəyyən iltihabi reaksiyalar gedir, nəticədə qaraciyərin fibrozu, qaraciyər serrozu, qaraciyər xərçəngi, qaraciyər çatışmazlığı kimi ağır xəstəliklər yarana bilər.

Qara ciyər yağlanmasının yaranma səbəbləri
Qaraciyər yağlanması piylənmədən əziyyət çəkən, qanda lipidlərin, xolesterinin normadan artıq olan, metobolik sindromlu xəstələrdə, şəkərli diabet xəstələrində, hipodinamiyada olan insanlarda daha çox rast gəlinir.

Bəzi dərman preparatlarını uzun müddət qəbul edən, davamlı olaraq parenteral qidalanan şəxslərdə də qaraciyər yağlanması qeydə alına bilər.

Qara ciyər yağlanmasının simptomları
Qara ciyər yağlanması ilkin mərhələdə simptomsuz olur. Bu xəstəlik çox zaman təsadüfi müayinələr nəticəsində ortaya çıxır (ultrasəs və ya kompüter tomoqrafiyası zamanı). Lakin yağlanmanın dərəcəsi artdıqca, qara ciyərin ölçüləri böyüdükcə, onun üzərindəki qlisson kapsulu gərilir və piylənmənin axırıncı mərhələlərində sağ qabırğaaltı nahiyədə ağırlıq hissi, ağrı və köpmə hissləri yaranır. Ona görə də mütləq check-up müayinələrindən keçmək lazımdır ki, qaraciyər yağlanması erkən aşkarlansın və müalicə olunsun.

Qara ciyər yağlanmasında diaqnozun qoyulması
Qaraciyər yağlanması əvvəlcə ultrasəs müayinəsi vasitəsilə təsbit olunur. Qanda qaraciyər enzimlərinin miqdarına diqqət yetirilir, enzimlərdə dəyişiklik varsa, diaqnozun qoyulması üçün “qızıl standart” sayılan qaraciyərin biopsiyası təyin edilir.

Qara ciyər yağlanmasının müalicə metodları
Qara ciyər piylənməsindən əziyyət çəkən insanlar ilk növbədə, həyat tərzlərini dəyişməli, fiziki aktivliklərini artırmalıdırlar. Qaraciyər yağlanması əleyhinə kifayət qədər dərman preparatları kəşf olunub, lakin onların heç biri çəki atmaq qədər effektli deyil.

Karbohidrat və şəkər qəbulunu məhdudlaşdırıb, meyvə-tərəvəz qəbuluna üstünlük vermək tövsiyə olunur.