Ailə büdcəsi necə təşkil olunmalıdır – Cədvəl

429 baxış

Cəmiyyət

Bu gün biz ailə büdcəsindən danışacağıq. Mövzu olduqca aktualdır, belə ki, valideynlərin və eləcə də uşaqların maliyyə rifahı büdcənin təşkilindən asılıdır.

Ailə büdcəsi dedikdə gəlir və xərclərin planlanması (adətən 1 aylıq) nəzərdə tutulur. Fərdi maliyyə planı nə qədər düzgün tərtib edilsə, ailənin maddi vəziyyəti bir o qədər yaxşı olacaq. Plan real olmalıdır, ailə üzvlərinin hər biri bu plana riayət etməlidir. Demək, ailə büdcəsi necə təşkil olunmalıdır.

Ailə büdcəsinə iki gəlir və dörd dənə xərc kateqoriyası daxildir. Cədvəl qurarkən, hər bir kateqoriyanı ayrı-ayrılıqda planlamaq lazımdır.

!!! Çox vacib bir məqamı da qeyd etmək istərdim. Ailə büdcəsinin planlanması, ailənin istifadə etdiyi büdcənin tipindən asılıdır. Bu səbəbdən ilk növbədə istifadə etdiyiniz büdcənin növünü müəyyən etməyiniz məqsədə uyğundur (ortaq, qarışıq və ya ayrılıqda aparılan ).

Büdcəni tərtib etməzdən əvvəl ötən aydakı gəlirləri və xərcləri təhlil etməlisiniz. Lazımı məlumatları əldə etdikdən sonra, növbəti ay üçün büdcəni planlamağa başlaya bilərsiniz.

!!! Ailə büdcəsi özündə gəlirləri və xərcləri əks etdirən cədvəl şəklində tərtib olunur, cədvələ plan və faktiki məlumatlar yazılır (plan – dərhal, faktiki – ortaya çıxa biləcək xərclər)

Siz cədvəli müxtəlif, sizin üçün rahat olan üsullarla tərtib edə bilərsiniz: əl ilə kağız üzərində, MS Excel və ya mühasibatlıqda istifadə olunan proqramların köməyi ilə.

Ortaq tipli ailə büdcəsi üçün cədvəl

			Plan	Fakt	Kənara çıxmalar
Ərin gəliri		Əsas ə/h	900	900	0
Ərin gəliri		Əlavə gəlir	400	500	+100
Arvadın gəliri		Sosial yardımlar	250	250	0
Arvadın gəliri		İnternetdən gələn gəlir	150	200	+50
Ailənin gəliri		Depozit üzrə faizlər	130	130	0
Ümumi gəlir:			1830	1980	+150
Məcburi xərclər		Kredit	250	350	+100
Məcburi xərclər		Qırağa atılan pullar	200	250	+50
Ümumi məcburi xərclər:			450	600	+150
Ailənin xərcləri	Daimi xərclər	Kommunal	210	197	-13
		TV kabel	13	13	0
		İnternet	13	13	0
	Dəyişən xərclər	Qida	530	550	+20
		Paltar	50	130	+80
		Məişət kimyası	13	0	-13
		İstirahət	130	50	-80
		Əyləncə	50	0	-50
Ailə xərclərinin cəmi:			1009	953	-56
Uşaqlara çəkilən xərclər		Bağça	40	40	0
		Oyuncaqlar	25	40	+15
		Əyləncə	13	13	0
Uşaqlara çəkilən ümumi xərclər:			78	93	+15
Ərin şəxsi xərcləri		Siqaret	25	25	0
Ərin şəxsi xərcləri		Ovçuluq üçün lazım olan əşyalar	25	40	+15
Ərin xərcləri:			50	65	+15
Arvadın şəxsi xərcləri		Kosmetika	25	15	-10
Arvadın şəxsi xərcləri		Gözəllik salonu	15	15	0
Arvadın xərclərinin cəmi:			40	30	-10
Gözlənilməyən xərclər			180	50	-130
Ümumi xərclər:			1850	1700	-150
Qənaət:			0	150	+150

Göründüyü kimi, ortaq tipli ailə büdcəsi cədvəlində ilk olaraq gəlirlər planlanır. Bundan sonra isə sizə aşağıdakı xərcləri planlamağı tövsiyə edirəm:

-borcların ödənilməsi

-ehtiyatların yaradılması

-qırağa atılan pul

-ailə kapitalının formalaşdırılması

Yalnız bu mərhələni keçəndən sonra, digər dörd kateqoriyaya daxil olan xərclər planlanır:

Ümumi xərclər (daimi və dəyişən)
Uşaqlara çəkilən xərclər
Ərin şəxsi xərcləri
Arvadın şəxsi xərcləri

Sizə eyni zamanda gözlənilməyən xərcləri də planlamağı məsləhət görürəm (orta hesabla gəlirin 10%).

“Plan” sütunu planlamaq istədiyiniz ayın əvvəlində, “fakt” sütunu axırında doldurulur. Əgər Excel proqramından istifadə edirsinizsə, cədvəlin doldurulması üçün hazır formullardan istifadə edə bilərsiniz.

Qarışıq tipli ailə büdcəsinin cədvəli. Bu cədvəlin əsas fərqləndirici cəhəti ondan ibarətdir ki, burada ilk olaraq ərin və arvadın xərcləri hesablanır (məsələn, faiz nisbəti şəklində və s.), daha sonra isə digər xərclər göstərilir.

Büdcənin bu tipində həm ananın, həm atanın kapitalı və ehtiyatda saxladıqları pul ayrı-ayrı hesablana bilər.

Ayrılıqda aparılan büdcə tipi, iki cədvəlin tərtib edilməsini nəzərdə tutur. Cədvəlin birində ərin, digərində isə arvadın gəlir və xərcləri hesablanır. Uşaqlara çəkilən xərclər bölüşdürülür.

!!! Təklif olunan cədvəl dəyişdirilə bilər, siz onu öz ailənizdən çıxış edərək redaktə edə bilərsiniz (etməlisiniz də!).

Mənbə: banker.az